دلایل کاهش مصرف فولاد| واردات محصولات خارجی به صفر رسید| تولیدات ایرانی ارزان‌تر از چینی

به گزارش می‌متالز، وضعیت رکودی در برخی بخش‌ها به خصوص ساخت و ساز باعث شده تا میزان مصرف فولاد به شکل قابل توجهی کاهش یابد. شرکت‌های تولیدکننده فولاد به دلیل قطع برق و گاز در طی ماه‌های گذشته به مشکلات عدیده‌ای برخورد کرده اند و همین موضوع باعث شده تا میزان تولید فولاد نیز افت پیدا کند.

بهمن قاسمی عضو انجمن تولیدکنندگان ایران با اشاره به اینکه کشور‌های برتر تولیدکننده فولاد به دنبال تولید محصولات کیفی و با ارزش افزوده بالا و صنایع های‌تک هستند پس بر این اساس باید از خام فروشی و نیمه خام فروشی به این سمت و سو حرکت کنیم می‌گوید: اگر سیاستگذاری مناسبی برای صادرات محصولات نهایی این بخش داشته باشیم، اشتغالزایی و ارزش افزوده بالاتری به دنبال خواهد داشت و این اقدام می‌تواند ارزآوری برای کشور، از ظرفیت‌های خالی واحد‌ها استفاده خواهد شد.

مدیر عامل شرکت نورد آریان فولاد با تاکید بر اینکه برای دستیابی کشور به رتبه ششم تولیدکنندگان برتر فولاد جهان باید حرکت به سمت تولید محصولات کیفی و با ارزش افزوده بالا در دستور کار باشد اضافه کرد: عدم تامین زیرساخت‌ها را پاشنه آشیل تولید فولاد کشور برشمرد که می‌تواند دستیابی به هدف ۵۵ میلیون تنی فولاد در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ را با چالش همراه کند و در صورت تامین زیرساخت‌ها، سال آینده به راحتی به تولید ۳۵ میلیون تن فولاد خواهیم رسید.

او معتقد است که محصولات ایرانی با کیفیت‌ترین محصول در منطقه است و حتی از محصولات چینی نیز ارزان‌تر تولید می‌شود.

متن کامل گفتگوی خبرنگار با بهمن قاسمی عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد و مدیر عامل شرکت نورد آریان فولاد را با هم می‌خوانیم:

برای ورود به بحث ابتدا بفرمایید کارخانه فولاد آریان در چه وضعیت تولیدی قرار دارد؟

کارخانه آریان فولاد از دو شرکت تشکیل شده است که هر شرکت ۱۸۰ هزار متر مربع مساحت دارد که حدودا ۵۰۰ متر مربع از یکدیگر فاصله فیزیکی دارند و در یک زمین ۴۱۰ هزار متری از هم پشتیبانی می‌شوند. در عمل حدودا ۷۱۰ هزار متر مربع زمین در اختیار مجتمع آریان فولاد است که ۱۲۳ مگاوات برق دارد و توسط پنج خط نورد و سه خط نورد میلگرد که هر کدام ۵۰۰ هزار تن تولید می‌شود و میلگرد از سایز ۱۰ الی ۳۲ تولید می‌کند. دو خط مقاطع که انواع نبشی، ناودانی، تیرآهن، ریل و ورق کم عرض تا عرض ۴۰ سانتی متر تولید می‌کند و امیدواریم تا عرض ۶۰ سانتی متر هم بتوانیم تولید کنیم.

سهم مجتمع آریان فولاد از بازار داخلی چقدر است؟

مجتمع آریان فولاد دو میلیون تن ظرفیت تولید دارد که با ۳۵ تا ۴۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کند. امیدوار بودیم امسال یک میلیون تن تولید یعنی به ۵۰ درصد ظرفیت برسیم که متاسفانه به دلیل مشکلات برق و انرژی و گاز نتوانستیم به این عدد برسیم. در ۹ ماه گذشته ۶۰۰ هزار تن تولید داشتیم که اگر ۱۵۰ هزار تن در سه ماه آینده بتوانیم تولید کنیم ظرفیت ما به ۷۵۰ هزار تن خواهد رسید. ۱۲۰۰ نفر پرسنل داریم و دو خط ذوب القایی ۲۰ تنی و یک خط قوس الکتریکی ۲۰ تنی فولاد آلیاژی داریم که سه خط در حال فعالیت هستند. سه خط ذوب القایی ۵۰ تن که مجموعا ۳۵۰ هزار تن ظرفیت سالانه آن است در آستانه راه اندازی داریم که امیدواریم در بهار سال آینده به بهره برداری برسد.

درخواست شما به عنوان تولید کننده‌ای که ظرفیت بالایی در تولید فولاد دارد و سهم خوبی هم در بازار دارد از دولت چیست؟ چرا که عنوان کردید به دلیل کمبود برق و انرژی از اهداف تولیدی خود دور شدید.

درخواست ما این است که به برنامه‌های خود برای استراتژی‌های مهم مانند برق و گاز توجه بیشتری کنند. هر چند با توجه به مشکلات بین المللی که وجود دارد این موارد ریشه در آن مشکلات دارند. اما امیدوار هستیم دولت بتواند با توجه به اینکه هدفگذاری تولید فولاد ۵۵ میلیون تن شده است تا ۳۲ میلیون تن مصرف داخلی شود و ۲۰ میلیون تن هم صادرات شود، برای این موضوع باید زیرساخت ایجاد شود تا ما هم بتوانیم در سایه حمایت کلان ملی به اهداف داخلی خود که بزرگترین تولیدکننده خصوصی فولاد در ایران و خاورمیانه با دو میلیون تن ظرفیت هستیم برسیم. ما یکی از برند‌های معتبر و با کیفیت در بازار هستیم.

رشد تورم تاثیر منفی بیشتری نسبت به نوسانات نرخ ارز دارد. رشد تورم مشکلات ما را بیشتر می‌کند، در نتیجه مصرف فولاد هم کاهش می‌یابد. تورم در کالا‌های مصرفی روزانه نیز تاثیر بسزایی دارد و این موضوع در فولاد نیز صدق دارد

نوسانات نرخ ارز در چند ماه گذشته چه تاثیری در تولید فولاد داشته است. افزایش نرخ ارز تاثیر منفی در تولید فولاد داشته است؟

افزایش نرخ ارز یک مساله و رشد نرخ تورم یک مساله دیگر است. تورم به طور کلی برای تولیدکننده فولاد مضرّ است. چرا که سرمایه در گردش تولیدکننده را به شدت کاهش می‌دهد و بلاتکلیفی و نوسانات شدید در بازار ایجاد می‌کند. به عنوان مثال میلگردی که ما ۱۷ هزار تومان به فروش می‌رساندیم و مواد اولیه آن را ۱۶ هزار تومان خرید بودیم در حال حاضر مجبور هستیم مواد اولیه را ۲۰ هزار تومان بخریم و محصول را ۲۱ هزار تومان به فروش برسانیم. این نوساناتی ایجاد می‌کند که در نهایت تولیدکننده از بابت آن صدمه می‌بیند. رشد تورم تاثیر منفی بیشتری نسبت به نوسانات نرخ ارز دارد. رشد تورم مشکلات ما را بیشتر می‌کند، در نتیجه مصرف فولاد هم کاهش می‌یابد. تورم در کالا‌های مصرفی روزانه نیز تاثیر بسزایی دارد و این موضوع در فولاد نیز صدق دارد.

یکی از چالش‌های پیش‌روی شرکت نیز بورس کالا است. چرا که معمولا در بازار، قیمت روز گذشته مد نظر قرار می‌گیرد این در حالی است که در بورس کالا به این موضوع توجه نمی‌شود. مثلاً قیمت آهن اسفنجی هفته گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اما عرضه این هفته بر پایه ۸ هزار تومان است. این روال برای قیمت گذاری در بورس صحیح نیست

چالش اساسی شرکت آریان فولاد در این روز‌ها چیست؟

یکی از چالش‌های پیش‌روی شرکت نیز بورس کالا است. چرا که معمولا در بازار، قیمت روز گذشته مد نظر قرار می‌گیرد این در حالی است که در بورس کالا به این موضوع توجه نمی‌شود. مثلاً قیمت آهن اسفنجی هفته گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اما عرضه این هفته بر پایه ۸ هزار تومان است. این روال برای قیمت گذاری در بورس صحیح نیست. سیاست‌های بورس کالا در برخورد با شرکت‌ها اعم از خریداران و عرضه کنندگان به یک تغییر اساسی نیاز دارد. افزایش سالیانه حقوق و دستمزد، ثبات در کسب و کار‌ها را مختل می‌کند. تقاضای ما از حاکمیت این است که حقوق و دستمزد حداقلی را ۳۰۰ دلار یا معادل آن با یک ارز پایه تعیین کنند و منتظر تغییر سالیانه برای افزایش دستمزد‌ها نباشد تا بازار‌ها آرامش بیشتری داشته باشند.

تولید و مصرف فولاد در کشور در چه وضعیتی قرار دارد؟

تولید فولاد در کشور سالانه ۳۰ میلیون تن است و گویا در حال حاضر هم تولید به ۲۷ میلیون تن رسیده است. البته تا پایان سال به ۳۰ میلیون تن خواهد رسید. با تمام این ناملایمات ظرفیت ایجاد شده گویا بیشتر است، اما زیرساخت‌ها فعلا فراهم نیست و هر نیروی جدیدی که وارد می‌شود زیرساخت‌ها پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌شود. یکی از مهم‌ترین مشکلات ما این است که سیاستگذار به محصول نهایی و بخش خصوصی توجهی ندارند. می‌توانند به راحتی ۱۰ میلیون تن شمش تولیدی اضافه را صادر کنند، اما این‌ها می‌توانند با حمایت از بخش خصوصی و از طریق حمایت از صادرات محصول نهایی از ارزش افزوده بالا و ارزآوری بالا حمایت کنند که متاسفانه توجهی نمی‌شود.

در حال حاضر مصرف فولاد چقدر است؟

در حال حاضر مصرف فولاد به ۱۵ میلیون تن رسیده است. عدم تامین زیرساخت‌ها پاشنه آشیل تولید فولاد کشور است که می‌تواند دستیابی به هدف ۵۵ میلیون تنی فولاد در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ را با چالش همراه کند، بنابراین در صورت تامین زیرساخت‌ها، سال آینده به راحتی به تولید ۳۵ میلیون تن فولاد خواهیم رسید.

رکود بخش‌های مختلف مثل ساخت و ساز دلیل اصلی افت مصرف فولاد بوده است. نا اطمینانی‌های بازار و اقتصاد نیز دلیل دیگر است. سرانه مصرف فولاد هر ایرانی ۲۰۰ کیلوگرم است که نصف متوسط جهانی است

 دلیل کاهش مصرف فولاد چیست؟

رکود بخش‌های مختلف مثل ساخت و ساز دلیل اصلی افت مصرف فولاد بوده است. نا اطمینانی‌های بازار و اقتصاد نیز دلیل دیگر است. سرانه مصرف فولاد هر ایرانی ۲۰۰ کیلوگرم است که نصف متوسط جهانی است. البته باید اذعان کرد که رکود ساخت و ساز در سال‌های گذشته، دلیل این مساله و کاهش بوده است.

کیفیت محصولات و تولیدات فولادی در کشور بالاتر از کشور‌های منطقه است. ما از لحاظ ظرفیت تولید و تولید واقعی تنها از ترکیه پایین‌تر هستیم. ما دهمین کشور تولیدکننده فولاد در دنیا هستیم که قدم‌هایی برداشته شده است که به رتبه ششم و یا هفتم برسیم

جایگاه ایران در تولید فولاد در منطقه و خاورمیانه چگونه است؟ و اینکه کیفیت تولیدات و محصولات ایرانی نسبت به برخی کشور‌ها مثل عربستان و ترکیه چگونه است؟

کیفیت محصولات و تولیدات فولادی در کشور بالاتر از کشور‌های منطقه است. ما از لحاظ ظرفیت تولید و تولید واقعی تنها از ترکیه پایین‌تر هستیم. ما دهمین کشور تولیدکننده فولاد در دنیا هستیم که قدم‌هایی برداشته شده است که به رتبه ششم و یا هفتم برسیم. حتی ممکن است اگر یک مقدار تلاش بیشتری شود حتی رتبه بهتری را هم به دست بیاوریم. در تولید فولاد و به لحاظ کیفیت در شرایط ایده آل قرار داریم.

به کشور‌های اروپایی هم صادرات داریم؟

در حال حاضر به کشور‌های اروپایی و آمریکایی صادرات داریم. محصولات ما را هم برخی کشور‌ها خریداری می‌کنند با تغییر اورژین و کشور مبدا حتی به آمریکا و اروپا هم صادر می‌شود. اگر سیاستگذاری مناسبی برای صادرات محصولات نهایی این بخش داشته باشیم، اشتغالزایی و ارزش افزوده بالاتری به دنبال خواهد داشت و ضمن ارزآوری برای کشور، از ظرفیت‌های خالی واحد‌ها استفاده خواهد شد.

برای رسیدن به رتبه ششم و هفتم چه اقداماتی در دولت و مجلس نیاز است که انجام شود؟ یا اینکه باید زیرساخت‌ها تغییراتی داده شود؟

زیرساخت‌ها مثل برق و انرژی و نیروی متخصص آماده نیست. محصولات با ارزش افزوده بالاتر و عمده محصولات فولاد‌های عمومی و ساختمانی است. اما باید به محصولات صنعتی که ارزش افزوده بالایی دارند نیز برسیم که نیاز است حمایت‌های ویژه‌ای شود.

واردات محصولات خارجی مثل تیرآهن و میلگرد به حد صفر رسیده است. چرا که ایران در حال حاضر صادرکننده است

آیا در بازار فولاد داخلی، محصولات خارجی مثل تیرآهن و میلگرد وجود دارد؟

واردات محصولات خارجی مثل تیرآهن و میلگرد به حد صفر رسیده است. چرا که ایران در حال حاضر صادرکننده است.

محصولات ایران ارزانتر از محصولات چینی است. ایران ارزان‌ترین فولاد جهان و با کیفیت‌ترین را تولید می‌کند. امروز کشور‌های برتر تولیدکننده فولاد به دنبال تولید محصولات کیفی و با ارزش افزوده بالا و صنایع های‌تک هستند پس بر این اساس باید از خام فروشی و نیمه خام فروشی به این سمت و سو حرکت کنیم

به هر حال در برخی پروژه‌های بزرگ برای اینکه هزینه‌ها کمتر شود از محصولات خارجی وارداتی استفاده می‌شود. یا مثلا محصولات چینی در بازار استفاده می‌شود.

محصولات ایران ارزانتر از محصولات چینی است. ایران ارزان‌ترین فولاد جهان و با کیفیت‌ترین را تولید می‌کند. امروز کشور‌های برتر تولیدکننده فولاد به دنبال تولید محصولات کیفی و با ارزش افزوده بالا و صنایع های‌تک هستند پس بر این اساس باید از خام فروشی و نیمه خام فروشی به این سمت و سو حرکت کنیم. این اقدام قطعا ارزش افزوده بالاتری برای کشور خواهد داشت. البته در این زمینه باید ابتدا به تامین زیرساخت‌های مورد نیاز به‌ویژه تامین آب، برق، گاز و جاده‌های دسترسی پرداخت.

آیا این ارزان‌ترین بودن یک حُسن است؟

به آن شکل که بگوییم این ارزان‌ترین حُسن است نه. در حال حاضر با توجه به داشتن معادن و سرمایه گذاری که رخ داده است و اینکه شرکت‌های پیشرفته از فولاد عقب کشیده اند. یعنی کارخانه‌های فولادی عقب نشسته اند مثل کارخانه‌های سیمان که در حال برچیده شدن هستند پس برای کشور‌هایی مثل ایران فرصت است که از مزیت‌های عمومی استفاده کنند تا بتوانند به ارز آوری و صادرات فکر کنند.

منبع: تحلیل بازار